2012 EYE

Home > 2012 EYE

2012 herplaatsing theaterorgel in Eye Filmmuseum Amsterdam

Dit theaterorgel is in 1929 gebouwd  door Nederlandse orgelbouwer Standaart uit Schiedam. Het instrument is gebouwd voor het Pasagetheater in den Haag. Het is een z.g.  “2/7”  theater-orgel. Het pijporgel heeft 2 manualen en een pedaal.  Er zijn 7 grondstemmen ( ranks ).  Destijds is dit orgel in het Passagetheater nog bespeeld door o.a. de bekende organist Jan van Weelden.

Na 1980 kwam het instrument in particuliere handen. In 2012 is het door Firma S.de Wit & Zn. uit Nieuw Vennep herplaatst in het nieuwe gebouw van het Eye Filmmuseum in Amsterdam. Hierbij is het orgel grondig gerestaureerd en aangepast aan de nieuwe opstelling. De dispositie van het instrument is ongewijzigd gebleven.

Het orgel staat nu opgesteld in Cinema 1-zaal van het Eye.  Dit is de grootste filmzaal van het gebouw met 315 zitplaatsen.

 

De basis van het bioscooporgel is het pijporgeldeel met 7 grondstemmen. Deze grondstemmen zijn, via alle afleidingen, verdeeld over de beide manualen en het pedaal. De orgelregisters werken op een winddruk die twee maal zo hoog is dan bijvoorbeeld in een kerkorgel gebruikelijk is.
Naast het deel met orgelpijpen zijn er ook verscheidene instrumenten en toys ( effecten ) op het orgel aanwezig. Dit orgel heeft als instrumenten o.a. een accordeon, xylofoon en klokkenspel. Toys zijn o.a. een chinese gong, bird ( vogeltje ) castagnetten en een triangel.

Zoals op de bijgande foto’s is te zien zijn de 74 tuimelregisters op de speeltafel overzichtelijk geplaatst in een boog boven de klavieren. Zoals gebruikelijk bij de theaterorgels hebben de verschillende groepen steeds hun eigen kleur.  Met de 9 voetpistons met bijbehorende effectschakelaar kunnen de z.g. toys worden bediend.

Tussen de manualen zijn de bedieningsknoppen geplaatst voor de 2 x 32 registratie-geheugens. Dankzij deze vrij instelbare registergeheugens, apart voor beide klavieren en pedaal, kan zeer snel worden omgeschakeld naar de gewenste registrsamstelling.

 

Het geluidssterkte van het totale instrument kan worden geregeld via de zweltrede die de zweldeuren bedient.

De pijpenkamer is links vooraan in de zaal verdekt opgesteld naast het filmdoek.

In de oude situatie bestond de verbinding tussen de speeltafel en de orgelkamer uit 2 ‘polsdikke’ zeer stugge kabels. Dankzij de geheel nieuw geplaatste digitale besturing bestaat deze verbinding nu uit een één dun kabeltje. De nu in hoogglans zwart uitgevoerde speeltafel kan overal voorin de zaal geplaatst worden.

De ongewijzigde dispositie van het orgel :

PEDAL ACCOMPINENMENT SOLO
 1 – Bourdon 16’ 12 – Contre Viole 16’ 36 – Tibia 16’
 2 – Tubahorn 8’ 13 – Bourdon 16’ 37 –   Bourdon 16’
 3 – Diapason 8 14 – Vox Humana 16’ 38 – Vox Humana 16’
 4 – Tibia 8’ 15 – Tubahorn  8’ 39 –  Tubahorn 8’
 5 – Flute 8’ 16 – Diapason 8’ 40 – Diapason 8’
 6 – Salicional 8’ 17 – Tibia 8’ 41 –  Tibia 8’
 7 – Diapason 4’ 18 – Salicional 8′ 42 – Salicional 8’
19 – Celeste 8’ 43 – Celeste 8’
 8  – Bassdrum 20 – Flute 8′ 44 – Flute 8’
 9  – Kettledrum 21 – Vox Humana 8′
 45 – Vox Humana 8’
10 – Cym. Crash 22 – Diapason 4’ 46 – Diapason 4’
11 – Cymbal 23 – Tibia  4’ 47 – Tibia 4’
24 – Salicional 4’ 48 – Salicional 4’
25 – Celeste 4’ 49 – Celeste 4’
26 – Flute 4’ 50 – Flute 4’
27 – Vox Humana 4’   51 – Tibia  2 2/3 ‘
28 – Piccolo 2’ 52 – Flute 2 2/3 ’
29 – Chrysoglott ( trem. via 73) 53 – Tibia 2’
31 – Tambourine 54 – Flute 2’
32 – Casstanets  55 – Terts 1 3/5 ’
33 – Block  56 – Chimes     
34 – Tom Tom 57 – Xylophone   
35 – Bells 58 – Glockenspiel  
59 – Accordeon
Second Touch Second Touch Second Touch
60 – Bassdrum 64 – Tubahorn 8’ 68 – Tubahorn 16’
61– Kettledrum 65 – Tibia 8’ 69 – Tibia 8
62– Cym. Crash 66 – Chimes 
63 –Cymbal 67 – Triangle SPEELHULPEN
70 – Tremelo  General
71 – Tremelo  Vox Humana
72 – Tremelo  Tibia
73 – Tremelo Vibraphone  (29)
74 – Superkoppel   –   SOLO

*      “Rechte letter” is labiaalpijp
*      ” Rode letter” is tongwerk
*      “Blauw“ is instrument
*      “Schuine letter”  is een toy.
EFFECT PISTONS ,  geplaatst boven het pedaalklavier van links naar rechts :

CYMBEL CRASH I ,  CHINESE GONG ,  DRUM , TRAIN WHISTLE   , TRIANGLE ,    BLOCK  , CYMBEL CRASH II   ,  BIRD ,  DRUM ROLL ( met extra schakelaar voor snare-af ).

GEHEUGENS ( SETZERS )  :
Er zijn 4 banken ( M1 t/m M4 ) met elk 8 registratiegeheugens voor de beide klavieren.
Dus 32 vrije geheugens voor Solo én  32 geheugens voor Accompinement / Pedal.
Via de  “0”- en  “SET”-schakelaars kunnen de registraties snel worden gewijzigd of worden vastgelegd.

 

Manualen: 2 x 61 toetsen ( C t/m c”” )
Pedaal: concaaf/radiaal  30 toetsen  ( C t/m f ‘ )

Zweltrede voor het gehele orgel

* Geheel nieuw is een MIDI aansluiting op dit orgel.
Via MIDI-IN en MIDI-OUT kan het orgel eenvoudig op een computer of sequencer worden aangesloten

 

 

 

Oude dikke kabels niet meer nodig


De dikke stugge bundel met de vele verbindingskabels in de oude situatie

In de nieuwe opzet is voor de complete verbinding tussen de speeltafel en de pijpenkamer nu alleen nog maar een dun datakabeltje nodig. Dit is in de plaats gekomen van de dikke bundel stugge kabels met honderden aansluitdraadjes die voor de toepassing van de oude techniek allemaal nodig waren.